Klik op de foto voor een grotere weergave.
Centraal op de begraafplaats liggen rondom het kruis 12 priesters begraven. Een priestergraf is vaak te herkennen aan de afbeelding van een kelk op het grafmonument.
Voor katholiek Apeldoorn zijn het bekende personen. U vindt hier o.a. het graf van pastoor B. Ter Schouw de stichter van deze begraafplaats, van pastoor H. te Boekhorst die de eerste pastoor van Apeldoorn was en van pastoor G. Blankenheijm de oprichter van de Sint Victorparochie.
Aan het einde van de 20e eeuw was de begraafplaats door gebrek aan mensen en middelen danig in verval geraakt.
Het onkruid groeide er weelderig, struiken verloren hun oorspronkelijke vorm, graven waren scheef gezakt en ook het gebied rond om de priestergraven viel ten prooi aan verval.
Toen in 2004 het beheer van de R.K. Begraafplaatsen overging naar een eigen Kerkelijke Instelling, die los stond van de parochies, werden er langzaam aan plannen ontwikkeld om de begraafplaats te renoveren. Een grondige renovatie voorzag onder andere in het opknappen van het gebied rond de priestergraven door het verwijderen van de weelderige begroeiing, het vervangen van het kruis, het poten van lavendel in kruisvorm en het omgeven van het gebied door taxushaagjes. Aan de achterzijde zijn zitbankjes geplaatst. In 2014 werd dit deelplan door de inmiddels grote en enthousiaste vrijwilligersgroep volledig in eigen beheer gerealiseerd met dit prachtige resultaat. Daarna zijn de priestergraven schoon gemaakt.
In 2025 is er aan de westzijde van de priestergraven een klokkenstoel geplaatst.
Uit respect voor de overledene wordt tijdens een begrafenis de klok geluid.
De klok is afkomstig uit de voormalige 'Teresiakerk', de klokkenstoel is door Rob Dekker gemaakt en in samenwerking met de Firma Hoogenberg-Wegerif geplaatst.
Onder een dominante conifeer langs het hoofdpad ligt het oudste graf. Het is van de familie Herckenrath en stamt uit juli 1883.
Ogenschijnlijk niet erg bijzonder, maar als men naar achtergronden gaat zoeken dan komt het in een ander daglicht te staan. Het graf staat plotseling symbool voor het vele verdriet dat een begraafplaats in zich kan dragen.
Vader Leonardus Johannes Paulus Herckenrath kwam uit een gegoede familie. Hij werd geboren in 1835 te Amsterdam. In de annalen is terug te vinden dat hij makelaar is geweest. Hij is 59 jaar oud geworden en trouwde tweemaal. Het eerste huwelijk sloot hij in 1867 op 31 jarige leeftijd in Amsterdam met Sophia Paulina Maria Adriana de Vois. Uit dit huwelijk werden 5 kinderen geboren 1 zoon en 4 dochters.
Kindersterfte was in die tijd hoog, maar het verdriet dat Leonardus en Sophia te verwerken kregen, was buiten
proportioneel; Hun enige zoon Louis Marie Joseph werd maar 1 jaar en 3 maanden oud. Dochter Sophia Susanna Wilhelmina Josepha Maria werd 1 jaar en 1 maand oud. Dochter Ida Sophia Maria werd slechts 1 dag oud.
Moeder Sophia overleed de dag na de geboorte van Ida op 32 jarige leeftijd. Leonardus moest binnen een tijdsbestek van 24 dagen 2 kinderen (Sophia en Ida) en zijn vrouw ten grave dragen.
Van de overige kinderen uit dit huwelijk overleed dochter Elisabeth Maria Waltera in 1879 op 7 jarige leeftijd, alleen Maria Adriana Josepha bereikte de gezegende leeftijd van bijna 87 jaar. Op 46 jarige leeftijd hertrouwde Leonardus in 1881 te Dordrecht met de toen 22 jarige Anna Maria van Kuyk. Uit dit huwelijk werden 6 kinderen geboren: 2 zoons en 4 dochters.
Ruim een jaar na hun huwelijk vestigde het gezin zich in Apeldoorn. De oudste zoon Leonardus Anna Franciscus Maria werd 9 maanden na het huwelijk geboren. Hij overleed in 1883 op de leeftijd van 1 jaar en 7 dagen oud. Hij werd in dit graf te rusten gelegd. Dochter Suze Elise Françoise Maria overleed in 1886 en werd slechts 1 jaar en 2 maanden oud. Ook zij ligt hier begraven.
Na zijn overlijden in 1894 werd Leonardus Johannes Paulus van Herckenrath in dit graf naast zijn beide kinderen gelegd. De tweede echtgenote en de overige kinderen uit het gezin bereikten vrij hoge leeftijden.
Niemand van hen is in Apeldoorn blijven wonen.
In vroeger tijd was het gebruikelijk dat uit dankbaarheid jegens de werkgever, de voorzitter of de oprichter een gedenksteen werd aangeboden.
Op deze begraafplaats zijn daar enkele voorbeelden van.
M.E. van Gemert
In rij 28 ligt een steen uit dankbaarheid aan hun oprichter, dhr. van Gemert,
bij zijn overlijden geschonken door de leden
van de biljartvereniging 'Tot Ons Genoegen'.
J. van Westerlaak
In rij 44 ligt op het graf van de heer van Westerlaak
een steen ter nagedachtenis aan deze voorzitter van
de Katholieke Arbeiders Beweging.
Cornelis Wils was afkomstig uit de omgeving van Antwerpen. Hij kocht in delen grondbied op in Apeldoorn-West
en noemde zijn 540 ha grote landgoed ‘Berg en Bosch’. Hij exploiteerde het bos vanwege het hout dat zeer geschikt was voor gebruik in de mijnen van Nederland en België.
Op deze grond is later de villawijk Berg en Bos gebouwd en het gelijknamige natuurpark aangelegd.
De J.C. Wilslaan herinnert aan deze markante Apeldoorner.
Ook werden op zijn landgoed diverse villa’s gebouwd die hij exploiteerde als pensions. Zelf woonde Wils in
een villa die in de omgeving van de Arendsburgh lag, vlakbij het visrestaurant Lido aan de Soerenseweg.
Hij overleed in 1906. Na zijn dood werd door de ‘erven Wils’ grond uitgegeven voor eerste woningbouw in dit gebied.
In 1917 kocht de gemeente Apeldoorn op initiatief van burgemeester van Roosmale Nepveu geheel Berg en Bosch
van de familie Wils.
Aanvankelijk was het de bedoeling het volledige gebied te verkavelen en uit te geven voor woningbouw en aanvullende voorzieningen. Er waren o.a. plannen voor een winkelcentrum, scholen, een zwembad en een ziekenhuis in dit gebied. De crisis van de dertiger jaren bracht verandering in de plannen. Op ruim de helft van het landgoed
werd toen als werkverschaffingsproject het park Berg en Bosch aangelegd. Daarmee werd een groot deel van de
aanvankelijke plannen niet ten uitvoer gebracht.
Het graf van de familie Vervoort, dat ruggelings tegen het graf van J.C. Wils ligt, wordt omgeven door een bijzonder hek dat versierd is met rozetten en religieuze aanduidingen.
Het was ernstig in verval geraakt, maar wordt thans in opdracht van het bestuur van de begraafplaats gerenoveerd
De functie van het gebouwtje op de begraafplaats is in de loop van de tijd sterk gewijzigd. Tot halverwege de 20e eeuw werden lichamen van overledenen in het middendeel van dit gebouw opgebaard, was het voorste deel gereserveerd voor de priesters en diende het achterste stukje als opslagplaats voor materiaal. Thans is het de verblijfs- en opslagruimte voor de vrijwilligers die er door hun inzet voor zorgen dat de begraafplaats er zo mooi bij ligt.
Afscheid moeten nemen van een dierbare is altijd een emotionele belevenis, zeker als het je kind betreft.
Op de begraafplaats is er naast het begraafplaatsgebouw een speciale 'kinderbegraaf deel'.
In de loop der jaren zijn veel oudere kindergraven geruimd die over de gehele begraafplaats verspreid liggen in verval geraakt.
Om de nabestaanden toch nog een plek om te gedenken te geven zijn tegenover het begraafplaatsgebouw de oude grafstenen van deze kindergraven geplaatst.
